มูลนิธิชุมชนสงขลา (Songkhla Community Foundation)

ลับลวงพราง วัคซีนโควิด ตอน 4  :  01-06-64

“ล็อตวัคซีน”  1 ล็อตมีกี่โดส คำที่สับสนที่สุดในช่วงนี้

ข่าวที่ชัดเจน 2 ข่าว  ว่าด้วยล็อต หรือ lot ของวัคซีน คือ ข่าวแรก เมื่อ 26 พฤษภาคม 2564 บอกว่า “แอสตราฯ จะมีการส่งวัคซีนตรวจคุณภาพ ทั้งรุ่นการทดลองและรุ่นผลิตใช้จริง ล่าสุดตรวจผ่าน 9 ล็อต และมีอีก 5 ล็อตอยู่ระหว่างตรวจสอบ ส่วนกำหนดส่งไม่ทราบ แต่บริษัทแอสตร้ายืนยันจัดส่งตามแผนมิถุนายนนี้”  และข่าวที่ 2 ที่ว่าทางรัฐบาลและนายกประยุทธ์ ยืนยันว่า “ต้องมีวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า ฉีดในวันที่ 7 มิถุนายน แน่นอน”

คำถามที่ผู้คนรวมทั้งสื่อมวลชนสงสัยที่สุดนั้นคือคำว่า “lot” หรือ “ล็อตวัคซีน” ว่า  1 ล็อตมีกี่โดส

หากบอกว่า โหล เรารู้ว่า 1 โหลเท่ากับ 12  หรือ 1 กุรุสเท่ากับ 144 แต่คำว่า “ล๊อต” นี้เป็นหน่วยนับรวมๆ  ไม่มีความชัดเจนว่า 1 ล็อตคือเท่าไหร่  แต่ในเบื้องต้น  จากประสบการณ์เดิมกรณีวัคซีนซิโนแวค  แต่ละล็อตที่ได้รับนั้น มีจำนวนเป็นหลักแสนโดส

คำว่า “ล็อต” ของวัคซีนหรือยานั้น  คือ จำนวนในรอบการผลิตในรอบนั้นๆ  ที่เกิดจากกระบวนการผลิตตั้งแต่ต้นจนถึงบรรจุขวดส่งออกขาย  หากตรวจสอบพบว่า ความบริสุทธิ์ไม่ได้ ความเข้มข้นไม่ถึง ค่าทางเคมีผิดปกติ แล้วแก้ไขไม่ได้ อันนี้ก็ต้องเททิ้งทั้งล็อตเป็นต้น หรือเมื่อวัคซีนหรือยาออกสู่ท้องตลาดแล้ว พบว่ามีปัญหาในภายหลัง ก็จะมีการเรียกคืนทั้งล็อตนั้นๆ  ดังนั้นความหมายของคำว่า “ล็อต” จึงขึ้นกับการนิยามจำนวนของการผลิตของบริษัทนั้นๆในรอบนั้นๆ

ทั้งนี้เนื่องจากบริษัทสยามไบโอไซแอน เพิ่งเริ่มการผลิตวัคซีน ล็อตที่เป็นล็อตผลิตรอบแรกนี้ก็น่าจะมีจำนวนไม่มากนัก เพราะต้องมีการปรับแก้ในกระบวนการผลิตหน้างานเพื่อให้ได้ตามมาตรฐาน หากมีความเบี่ยงเบนหรือต่ำกว่ามาตรฐานก็จะได้เสียหายในจำนวนน้อย จนเมื่อกระบวนการผลิตนิ่งแล้ว ชำนาญแล้ว ล็อตการผลิตก็ย่อมจะเพิ่มขึ้น เดินหน้าได้เต็มกำลัง

ชมรมแพทย์ชนบท มั่นใจว่า รัฐบาลจะสามารถจัดหาวัคซีนแอสตร้าเซเนก้ามาฉีดในวันที่ 7 มิถุนายน 2564 นี้ได้แน่ๆ ประเด็นคือจำนวนเท่าไหร่เท่านั้น อันนี้ไม่มีการแถลง และ ถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีคำตอบชัดเจนว่า 1 ล็อตของแอสตร้าเซเนก้า ที่จะมีการส่งมอบในเดือนมิถุนายนนั้น จะส่งมอบเท่ากับกี่โดส

ความน่าแปลกใจก็คือ ทำไมการแถลงของ ศบค.นั้น จึงไม่มีความชัดเจน ศบค.รู้ข้อมูลการส่งมอบวัคซีน แต่ไม่แถลงให้ชัด การแถลงคลุมเครือ ไม่ชัดเจน ทำให้เกิดภาพลักษณ์เสมือนการพยายามปกปิด ไม่บอกความจริง จนทำให้เกิดความเสื่อมศรัทธาต่อ ศบค.และรัฐบาลเอง ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อการนำเพื่อสู้ภัยโควิดของประเทศไทยเลย

ปล.  เครดิตเพจ  ชมรมแพทย์ชนบท

สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ  ผู้เขียน