มูลนิธิชุมชนสงขลา (Songkhla Community Foundation)

ความเข้าใจพื้นฐานต่อโรคโควิด ตอนที่ 4

โควิด กักตัวที่บ้าน 14 วัน ใครว่าง่าย

การกักตัว 14 วัน ไม่ว่าที่บ้านหรือที่ที่รัฐจัดให้ คือหัวใจของการควบคุมโรคในกลุ่มคนที่มีความเสี่ยง เพราะโรคนี้ 80%ไม่มีอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย ทำให้ยากที่จะรู้ ครั้นจะเอามา swab ตรวจเชื้อทุกคนก็จะสิ้นเปลืองทรัพยากรมาก และถึงผลกรตรวจจะบอกว่า negative หรือไม่พบเชื้อ ก็ยังไม่อาจไว้ใจได้ ก็ยังต้องกักตัว 14 วันอยู่ดี ไปๆมาๆจึงเน้นการกักตัวคนที่เสี่ยง 14 วันไปเลยง่ายที่สุด

การกักตัว 14 วัน มี 2 รูปแบที่สำคัญ แบบแรกคือการกักตนเองที่บ้านหรือ self home quarantine ดีที่สุด สะดวกที่สุด ผู้ถูกกักตัวมีความสุขที่สุด แต่ก็ต้องมีวินัย และต้องเป็นคนพอมีอันจะกินด้วย ส่วนรูปแบบที่สองคือ การกักตัวในที่ที่รัฐจัดให้ หรือ state quarntine ซึ่งจะสร้างความมั่นใจให้กับสังคมได้มากกว่า แต่ก็มีราคาแห่งค่าดำเนินการที่งบประมาณต้องจ่าย และราคาแห่งเสรีภาพที่ผู้ถูกกักต้องสูญเสียไป

สถานที่กักตัวที่เป็น state quarantine นั้นก็สำคัญมาก เพราะส่วนใหญ่ไม่ใช่คนมีเชื้อ และเราก็ไม่รู้ว่าใครมีเชื้อ ดังนั้นจึงต้องกักตัวในห้องเดี่ยว ไม่เอาไปนอนรวมกัน ห้องสองคนสามคนนั้นก็ไม่ได้ เพราะหากมี 1 คนติดเชื้อคนที่เหลือก็จะติดเชื้อไปด้วย

กลุ่มเสี่ยงที่กลับจากต่างประเทศ กลับจากเมืองที่มีการระบาด หากเสี่ยงมากจึงควรได้รับการดูแลกักตัว 14 วันโดยรัฐก่อนกลับสู่ชุมชน หากเสี่ยงน้อยก็สามารถให้กลับบ้านไปกักตัวเองที่บ้านได้ แต่ต้องมีระบบการติดตามเยี่ยมหรือเฝ้าระวังจากคนในชุมชน

การกักตัวเองที่บ้านนั้น มีความยากที่สุดคือปัจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจ แพทย์อินเดียเคยเสนอบทความว่า Home quarantine is priviledge คือการกักตัวที่บ้านนั้นคือกลุ่มอภิสิทธิ์ชน หมายความว่า เขาต้องมีบ้านหลังใหญ่พอ มีห้องนอนมากพอ มีคนดูแลส่งข้าวส่งน้ำ มีเงินออมที่ไม่ต้องทำงาน 14 วันก็มีข้าวกิน เป็นต้น ซึ่งคนจนนั้นไม่ใช่เขาไม่เข้าใจ แต่ด้วยเงื่อนไขปัจจัยของเขา เขาไม่สามารถจะทำได้

ผมมีประสบการณ์ตรง ผู้ใหญ่บ้านโทรมาปรึกษาว่า มีคนกลับจากมาเลเซีย เขาเข้าใจว่าต้องกักตัวเอง 14 วัน แต่บ้านเขาเล็กมาก เป็นครอบครัวใหญ่ ญาติพี่น้องก็ยากจน ไม่รู้จะทำอย่างไร ให้มากักตัวที่โรงพยาบาลได้ไหม ผมก็ตอบไปว่า หากป่วยติดเชื้อ มากักที่โรงพยาบาลได้ แต่หากเฝ้าระวังเช่นนี้ก็ต้องให้ผู้ใหญ่เป็นธุระในการจัดการ ใช้โรงเรียน ใช้กุฏิร้าง ได้ไหม ผู้ใหญ่ต้องปรึกษากันเองในหมู่บ้าน

คนที่ยอมกักตัวเองควรได้รับความชื่นชม ได้อาหารขนมน้ำเป็นกำลังใจ ไม่ไปรังเกียจเขา เขาคือฮีโร่ และสังคมที่เกื้อกูลกัน จะทำให้การกักตัว 14 วันนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้จริงมากขึ้นในสังคมไทย

นพ.สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ 8 เมษายน 2563